گل محمدی ایران به نام عربستان و ترکیه سند خورد

داده‌های گمرک نشان می‌دهد، در نیمه نخست سال جاری، در مجموع ۶۷۱.۸ تن گلاب و اسانس گل‌محمدی به ارزش ۶۷۳ هزار دلار از کشور صادر شده که مقصد اصلی به لحاظ ارزش به «امارات متحده عربی» رسیده است.

گل محمدی ایران، که همواره به‌عنوان یکی از محصولات مهم کشاورزی و صنعتی کشور شناخته می‌شود، مدعیان جدیدی پیدا کرده است. از یک سو عربستان، گل محمدی را با عنوان رز طائف به ثبت جهانی رسانده است و ترکیه در حال ثبت عصاره گل محمدی به نام عصاره اسپارتا در اتحادیه اروپا است.

این چالش، تنها به گل محمدی مربوط نمی‌شود و دامنه وسیع‌تری دارد. بازار‌های استراتژیک ایران که طی دهه‌ها همواره بخش مهمی از اقتصاد و اعتبار بین‌المللی کشور را تشکیل می‌دادند، امروز با تهدید جدی مواجه هستند. محصولاتی، چون زعفران، فرش دست‌باف و گل محمدی، نه تنها نماد‌های فرهنگی و تاریخی ایران هستند، بلکه در اقتصاد صادراتی کشور نیز سهم قابل‌توجهی داشتند. با این حال، در سال‌های گذشته، به دلیل ضعف در بازاریابی بین‌المللی، نوسانات اقتصادی و افزایش رقابت جهانی، ایران به تدریج سهم خود را در این بازار‌ها از دست داده است و جایگاه پیشین خود را در تجارت جهانی این محصولات از دست داده است.

فعالان اقتصادی معتقدند محصولات نمادین ایران، مانند زعفران، فرش دست‌باف و گل‌محمدی امروزه به دلیل ضعف در بازاریابی جهانی، نوسانات اقتصادی و رقابت بین‌المللی در حال از دست دادن جایگاه خود در بازار‌های جهانی هستند. این روند، نه تنها درآمد‌های صادراتی را کاهش می‌دهد، بلکه بر اعتبار فرهنگی و اقتصادی ایران در جهان نیز تاثیر منفی دارد. احیای جایگاه ایران در تجارت جهانیاین محصولات، نیازمند راهبرد‌های نوآورانه و تقویت کیفیت و تنوع محصولات است.

از سوی دیگر، برخی کارشناسان بر این نکته تاکید می‌کنند که صادرات معکوس این محصولات در سال‌های اخیر موجب شده تا سهم ایران در بازار‌های جهانی کاهش یابد، ارزش افزوده ناشی از تولید داخلی کمتر شود و فرصت‌های اقتصادی مرتبط با این صنایع سنتی و استراتژیک به کشور‌هایی منتقل شود که توانسته‌اند جای ایران را در تجارت جهانی این محصولات بگیرند.

از سوی دیگر، ارزیابی‌ها نشان می‌دهد ایران سهم چندانی دربازارجهانی گل‌محمدی ندارد و بیشتر مصرف آن برای داخل است.

بررسی سهم ایران در بازار جهانی گل‌محمدی

داده‌های گمرک نشان می‌دهد، در نیمه نخست سال جاری، در مجموع ۶۷۱.۸ تن گلاب و اسانس گل‌محمدی به ارزش ۶۷۳ هزار دلار از کشور صادر شده که مقصد اصلی به لحاظ ارزش به «امارات متحده عربی» رسیده و به لحاظ حجم هم قطر ۱۲۴.۵ تن از محصولات گل‌محمدی را وارد کرده است.

نکته جالب در جدول صادرات ایران، در این است که هرچند «امارات متحده عربی» بیشترین حجم گل‌محمدی را در این مدت وارد کشور کرده است، اما به لحاظ ارزش، قطر بالاترین ارزش را به خود اختصاص داده است که این امر نشان می‌دهد گل‌محمدی مرغوب به این کشور صادر شده است.

از سوی داد‌های اعلام شده نشان می‌دهد در این مدت ترکیه که در حال ثبت عصاره گل محمدی به نام عصاره اسپارتا دراتحادیه اروپااست، چهارمین واردکننده عرقیجات گل‌محمدی از کشور است.