آیا زدن سارقی خانه جرم است؟
یکی از سوالاتی که ممکن است برایتان پیش بیاید این است که اگر دزدی را که وارد خانه‌مان شده کتک بزنیم آیا مرتکب جرم شده‌ایم؟
به گزارش منیبان؛ گاهی اوقات ممکن است شما با دزدی که وارد منزلتان شده درگیر شوید و در جریان درگیری برای دفاع از جان یا مال خود او را مورد ضرب و جرح قرار دهید در این حالت شما مرتکب جرمی نشده‌اید. در واقع مسئله برخورد با سارقی که به منزل شما وارد شده و قصد تجاوز به مال و حریم خصوصی شما را داشته موضوعی بسیار مهم با ابعاد متفاوتی است.
قانون مجازات اسلامی در بحث دفاع مشروع، درباره این موضوع صحبت کرده است. در قانون مجازات اسلامی گفته شده اگر فردی برای دفاع از خود دیگری را کتک بزند یا مرتکب جرمی نسبت به او شود، به نوعی دفاع مشروع انجام داده و اقدامات او فاقد مجازات قانونی است. بنابراین دفاع از خود یا دیگران در مقابل سارق، دارای شرایط خاصی است. در صورت وجود آن شرایط، قانون‌گذار از فرد مدافع حمایت خواهد نمود.
تعریف دفاع مشروع
دفاع مشروع نهادی است که در قانون مجازات اسلامی پیش بینی شده است و از علل موجهه جرم به شمار می‌رود. علل موجهه جرم به شرایطی گفته می‌شود که در صورت وجود آ‌ن‌ها رفتاری که در حالت عادی جرم محسوب می‌شود، دیگر جرم نخواهد بود. در نتیجه مجازاتی هم در پی نخواهد داشت. دفاع مشروع یکی از علل موجهه جرم است. یعنی اگر قانون‌گذار رفتاری را جرم‌انگاری کرده باشد و شخصی این رفتار را در حالت دفاع مشروع انجام دهد، چون دفاع مشروع از علل موجهه جرم است باعث می‌شود که این رفتار از حالت جرم بودن خارج شود و دیگر نتوان آن را جرم دانست. بنابراین نمی‌توان شخص را مجازات کرد.
شرایط تحقق دفاع مشروع
تحقق دفاع مشروع منوط به رعایت شرایطی است. یعنی نمی‌توان هر نوع دفاعی را مشروع دانست بلکه باید شرایطی وجود داشته باشد تا بگوییم دفاعی که صورت گرفته است مشروع است. این شرایط در ماده ۱۵۶ قانون مجازات اسلامی بیان شده است، به موجب ماده مذکور هرگاه فردی در مقام دفاع از نفس، عِرض (آبرو)، ناموس، مال یا آزادی تن خود یا دیگری در برابر هرگونه تجاوز یا خطر فعلی یا قریب‌الوقوع با رعایت مراحل دفاع مرتکب رفتاری شود، طبق قانون جرم محسوب نمی‌شود.
شرایطی که در صورت اجماع، باعث می‌شوند رفتار فرد جرم شناخته نشود به شرح ذیل است:
رفتار ارتکابی برای دفع تجاوز یا خطر ضرورت داشته باشد.
خطر و تجاوز به سبب اقدام آگاهانه یا تجاوز خود فرد و دفاع دیگری صورت نگرفته باشد.
دفاع مستند به قرائن معقول یا خوف عقلائی (ترس) باشد.
