چه کسانی از ارث محروم می‌شوند؟

به گزارش منیبان؛ قانون مدنی مواردی را با عنوان موانع ارث نام برده است که محرومیت از ارث را به دنبال دارد. مقصود از موانع تحقق ارث اموری است که وجود هریک از آن‌ها مانع از ارث بردن، می‌شود. برای اینکه بتوان وارثی را به این علت از ارث محروم کرد، باید وجود یکی از این عوامل به اثبات برسد.

 قتل مورث (فردی که فوت او باعث ارث‌بری می‌شود)

به موجب ماده ۸۸۰ قانون مدنی قتل از موانع ارث است. بنابراین کسی که مورث خود را عمدا بکشد، از ارث او محروم می‌شود. اعم از این‌که خود وارث به تنهایی این کار را کرده باشد یا با شرکت دیگری. لازم به ذکر است که اگر قتل غیر عمدی باشد، قاتل تنها از دیه محروم می‌شود.

کفر

کافر از مسلمان ارث نمی‌برد. اما مسلمان از کافر ارث می‌برد. به موجب ماده ٨٨١ مکرر قانون مدنی اگر متوفی مسلمان باشد، هریک از ورثه که کافر باشند، از او ارث نمی‌برند. اگر متوفی کافر باشد، در صورتی‌که در جمع ورثه او فرد مسلمانی موجود باشد، آن کس که مسلمان است، ارث می‌برد و مانع ارث بردن سایر وراث که کافر هستند، می‌شود.

لعان

لعان در لغت به معنی ناسزا گفتن و نفرین کردن یکدیگر است و در اصطلاح مراسمی است که در آن زن و شوهر با رعایت تشریفاتی خاص یکدیگر را لعنت می‌کنند. به این شکل که شوهر با سوگند‌هایی ویژه به زن خود نسبت زنا می‌دهد و همسرش نیز با سوگند‌هایی مشابه اتهام شوهر را رد می‌کند. بنابراین لعان هنگامی تحقق می‌یابد که شوهر به زن نسبت زنا دهد یا فرزندی را که زن به دنیا آورده است، از خود نفی کند. زن و شوهر بعد از لعان دیگر از هم ارث نمی‌برند. به علاوه اینکه رابطه توارث میان فرزند با پدر نیز قطع می‌شود. به عبارت دیگر نه پدر از فرزندی که او را انکار کرده است، ارث می‌برد و نه فرزند از پدر ارث خواهد برد.

در این شرایط چنین فرزندی تنها از مادر و خویشاوندان مادری خود ارث می‌برد و متقابلا خویشاوندان مادری نیز از او ارث خواهند برد. درصورتی‌که پس از انجام لعان پدر رجوع کند و گفته خود را تکذیب کند، به موجب ماده ۸۸۳ قانون مدنی فرزند از او ارث می‌برد. اما فرزند از خویشان پدری و پدر و خویشان پدری از فرزند مزبور ارث نمی‌برند.

 طفل متولد از زنا

به موجب ماده ٨٨۴ قانون مدنی طفل متولد از زنا از پدر و مادر و اقوام آنان ارث نمی‌برد. البته علت این حکم آن است که به استناد ماده ١١۶٧ قانون مدنی طفل متولد از زنا ملحق به زانی نمی‌شود؛ یعنی بین آن‌ها رابطه خویشاوندی نسبی به وجود نمی‌آید و نبودن توارث بین زانی و فرزند ناشی از زنا یکی از نتایج فقدان رابطه خویشاوندی مشروع است.