ابعاد پنهان علت انحلال بانک آینده چیست؟
بانک مرکزی به‌طور رسمی انحلال بانک آینده را اعلام کرد. این تصمیم پس از زیان انباشته سنگین اتخاذ شده است. برای اطلاع از دلایل اصلی انحلال، وضعیت دارایی‌های بلوکه شده در "ایران‌مال" و نحوه تضمین سپرده‌ها، متن کامل گزارش را بخوانید.
بانک آینده منحل شد. تصمیم به انحلال این بانک در جلسه اخیر هیأت انتظامی بانک مرکزی اتخاذ و با تأیید شورای پول و اعتبار نهایی شده و بر اساس اطلاعیه رسمی بانک مرکزی، این اقدام به‌منظور «صیانت از حقوق سپرده‌گذاران و ارتقای سلامت نظام بانکی کشور» صورت گرفته است.
در متن اطلاعیه بانک مرکزی آمده است: «با توجه به تداوم تخلفات گسترده، عدم اجرای مصوبات قبلی و ناتوانی در اصلاح ساختار مالی، هیأت انتظامی بانک مرکزی رأی به انحلال بانک آینده داد. سپرده‌گذاران می‌توانند از طریق بانک‌های عامل نسبت به تعیین تکلیف وجوه خود اقدام کنند.»
بنابر گزارش دنیای اقتصاد طی ماه‌های گذشته، بانک آینده به دلیل زیان انباشته سنگین و مشکلات نقدینگی، چندین بار از سوی بانک مرکزی اخطار دریافت کرده بود. به نوشته این روزنامه، «تراز منفی بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی و نبود سرمایه کافی برای جبران زیان‌ها، از جمله دلایل اصلی تصمیم نهایی برای انحلال بوده است.»
پیشینه بحران در بانک آینده
بانک آینده که از ادغام مؤسسات مالی و اعتباری در دهه ۱۳۹۰ شکل گرفت، در سال‌های اخیر به‌عنوان یکی از پرحاشیه‌ترین بانک‌های خصوصی شناخته می‌شد. طی این سال‌ها بخشی از دارایی‌های بانک آینده در پروژه‌های ساختمانی بلندپروازانه مانند «ایران‌مال» بلوکه شد.
تسنیم در گزارشی نوشته بود: «بیش از ۶۰ درصد از دارایی‌های بانک آینده به‌جای نقدشوندگی، در پروژه‌های ملکی از جمله ایران‌مال متمرکز شده که بازگشت سرمایه را برای بانک دشوار کرده است.»
در همین حال، برخی از نمایندگان مجلس نیز طی سال‌های گذشته نسبت به وضعیت این بانک هشدار داده بودند. غلامرضا مرحبا، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس، درباره مشکلات بانک آینده گفته بود: «بانک آینده به دلیل تخلفات مدیریتی و انحراف منابع، به یکی از چالش‌های اصلی نظام بانکی تبدیل شده است. بار‌ها به مدیران آن تذکر داده شده، اما اصلاحی صورت نگرفت.»
همچنین در گزارش سالانه بانک مرکزی برای سال ۱۴۰۲ نیز به‌طور غیرمستقیم به وضعیت بحرانی بانک آینده اشاره شده بود. در آن گزارش آمده بود: «برخی بانک‌های خصوصی با عدم رعایت نسبت کفایت سرمایه و تمرکز منابع در دارایی‌های غیرمولد، سلامت مالی خود را در معرض خطر قرار داده‌اند.»
واکنش‌ها و تحلیل کارشناسان درباره انحلال بانک آینده
انتشار خبر انحلال بانک آینده واکنش‌های گسترده‌ای در میان کارشناسان و فعالان اقتصادی برانگیخته است. برخی تحلیل‌گران آن را نشانه‌ای از «عزم جدید بانک مرکزی برای برخورد با تخلفات بانکی» می‌دانند، در حالی که گروهی دیگر هشدار داده‌اند این اقدام می‌تواند به نگرانی سپرده‌گذاران در سایر بانک‌های خصوصی دامن بزند.
کامران ندری، کارشناس پولی و بانکی اظهار کرد: «انحلال بانک آینده اگر با برنامه دقیق انتقال دارایی‌ها و تضمین سپرده‌ها همراه نباشد، ممکن است پیامد‌هایی بر اعتماد عمومی به نظام بانکی داشته باشد. با این حال، تصمیم بانک مرکزی از نظر فنی قابل دفاع است، چون ادامه فعالیت این بانک با زیان انباشته بالا، به معنای گسترش ریسک سیستماتیک بود.»
در مقابل، برخی از مدیران سابق بانک آینده مدعی شده‌اند که انحلال «گزینه‌ای شتاب‌زده» بوده است. یکی از مدیران پیشین بانک که نامش در گزارش اقتصاد۲۴ محفوظ مانده گفته است: «بانک آینده در حال مذاکره با سرمایه‌گذاران جدید و آماده اجرای طرح اصلاح ساختار بود. تصمیم به انحلال در حالی گرفته شد که این فرآیند هنوز به سرانجام نرسیده بود.»
در همین حال، تعدادی از سپرده‌گذاران نیز در مقابل یکی از شعب بانک در تهران تجمع کرده‌اند و خواستار «شفاف‌سازی روند پرداخت سپرده‌ها» شده‌اند. بانک مرکزی اعلام کرده است که سپرده‌ها به‌صورت کامل تضمین شده و از طریق بانک‌های عامل (احتمالاً بانک ملی و بانک تجارت) پرداخت خواهد شد.
سخن آخر
با انحلال رسمی بانک آینده، یکی از بزرگ‌ترین مؤسسات مالی خصوصی کشور عملاً از نظام بانکی ایران حذف می‌شود. اگرچه مقام‌های رسمی بر «مدیریت منظم فرایند تسویه» و «تضمین کامل سپرده‌ها» تأکید دارند، اما این تصمیم نشان می‌دهد بحران در برخی بانک‌های خصوصی ایران جدی‌تر از آن است که صرفاً با اصلاحات جزئی برطرف شود.
